12 november 2020
Hoe passen gemeenten de RRE-bijdrage toe voor kleine energiebesparende maatregelen?
De Regeling Reductie Energiegebruik (RRE) is een regeling voor gemeenten die in 2019 door RVO is opengesteld. Gemeenten kunnen hiermee projecten opzetten om huiseigenaren te stimuleren tot kleine energiebesparende maatregelen in huis. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het inregelen van de cv-installatie, het aanbrengen van radiatorfolie en tochtstrips of het plaatsen van led-lampen. Gemeenten gebruiken de regeling eveneens om advies te geven aan huiseigenaren over energiebesparende maatregelen, zoals dak-, raam- of gevelisolatie.
Onderzoek naar ervaringen
Nieuwe Energie Overijssel heeft de ervaringen en successen van RRE-projecten geïnventariseerd. Om inzicht te krijgen in werkwijze en samenwerkingspartners bij gebruik van de RRE-bijdrage in verschillende gemeenten, hebben we projecten van 25 gemeenten in Nederland onderzocht. Onze belangrijkste vragen waren:
- Hoe zijn gemeenten in andere provincies omgegaan met de RRE?
- Welke acties of maatregelen hebben zij getroffen?
- Met welke partijen wordt samengewerkt bij het uitvoeren van de maatregelen?
Rapport Regeling Reductie Energiegebruik RRE – aanpak gemeenten
Waarom een RRE-regeling?
De Regeling Reductie Energie (RRE) is onderdeel van de uitvoering van de Urgenda-uitspraak. De rijksoverheid heeft deze regeling in 2019 opgezet om een snelle CO2 reductie te realiseren via het uitvoeren van kleine energie besparende maatregelen door eigenaren van koopwoningen. Op Prinsjesdag 2020 is bekend geworden dat de regeling RRE wordt voortgezet in 2021, met een uitbreiding voor huurders. Daarnaast komen er regelingen voor energiebesparing bij het MKB. Om in 2021 te kunnen vaststellen of dit doel is bereikt, kon de minister van BZK bij gemeenten informatie opvragen over de voortgang van de activiteiten. Daarnaast rapporteerden de gemeenten via hun jaarrekening (Sisa-systematiek).
Bekendmaking van RRE projecten
De gemeenten hebben hun energiebesparingsprojecten opgezet met de RRE subsidie veelal geïntroduceerd via nieuwsbrieven, een stuk in een lokale krant, brieven aan huis of informatie op de eigen website of die van partners gericht op energiebesparing, zoals bijvoorbeeld energieloketten. De informatie gaat over de mogelijkheden van de subsidie, de hoogte van het bedrag en de gestelde voorwaarden. Bij sommige gemeenten voldoet berichtgeving in lokale nieuwsmedia of op de eigen website. In een aantal gevallen krijgen alle eigenaren van een koopwoning een brief met informatie over de RRE. Ook wordt via social media gecommuniceerd over de RRE en bijbehorende acties.
Wat zijn de belangrijkste maatregelen en toepassingen?
De meeste gemeenten gebruiken de RRE-bijdrage voor voucherregelingen, bespaarboxen of losse energiebesparende producten, energiescans en energiebespaaradvies. Daarnaast wordt de RRE subsidie in sommige gevallen geïntegreerd in het al bestaande energiebeleid, voor het organiseren van informatiebijeenkomsten of webinars en het opleiden van energiecoaches.
Voucherregelingen
De voucherregeling is de meest voorkomende regeling. Veel gemeenten zetten een tegoedbon in van maximaal 90 euro te gebruiken voor kleine energiebesparende maatregelen. Hieronder vallen onder andere het aanbrengen van radiatorfolie, het installeren van een waterbesparende douchekop, ledverlichting en leidingisolatie. In sommige gevallen mag het bedrag van € 90,- ook besteed worden als bijdrage aan grotere maatregelen. Grotere maatregelen zijn bijvoorbeeld de aanschaf van zuinige apparatuur, het waterzijdig inregelen van de cv-installatie en het instellen elektrische vloerverwarming.
Bespaarboxen
De bespaarboxen die worden aangeboden zetten ook in op kleine energiebesparende maatregelen. Zij bieden eigenaren van koopwoningen bijvoorbeeld tochtstrips of ledlampen aan die zij vervolgens zelf kunnen installeren.
Energiescans- en advies
De energiescans of energieadviezen zijn een andere maatregel die vaker wordt ingezet om woningeigenaren hun energieverbruik te laten inzien en advies te geven over energiebesparing. Dit kan variëren van kleinschalige en simpel door te voeren maatregelen tot een uitgebreid advies om het energieverbruik zoveel mogelijk te verlagen. Bij deze vaak wat duurdere energiescans of persoonlijke adviezen vergoeden gemeenten een deel van de kosten (€50-€90) over een totaalbedrag tussen de 200 en 300 euro.
Samenvoegen met bestaand energiebeleid
In een aantal gevallen wordt de RRE subsidie opgenomen in het al bestaande energiebeleid. In deze gevallen blijft de gemeente vaak zelf aanspreekpunt voor woningeigenaren, organiseren zij zelf bijeenkomsten of evenementen en onderhouden zij contact met lokale ondernemers. Wanneer de RRE wordt verweven in bestaand beleid, wordt de subsidie gerichter ingezet voor bijvoorbeeld woningeigenaren met een bijstandsuitkering, lage inkomens of oude huizen. Gemeenten of de samenwerkende partners benaderen deze doelgroepen gericht, zodat meer maatwerk mogelijk is. De adviezen richten zich op allerlei vormen van isolatie en kijken waar de meeste energiewinst is te behalen. De adviezen hebben vaak ook tot doel om verdere energiebesparing in gang te zetten en verwijzen soms dan ook door naar andere subsidieregelingen. Energiecoaches worden opgeleid om bij bewoners onafhankelijk en op maat energieadvies te geven. Hierdoor wordt energiebesparing heel praktisch uitgelegd. Daarbij hebben de energiecoaches ook als doel om verdere energiebesparing aan te jagen.
Samenwerkingen
De samenwerking in RRE-projecten vinden veelal plaats met energieloketten, lokale partijen en ondernemers en landelijke organisaties, zoals Winst uit je woning en Duurzaam Bouwloket. De energieloketten en landelijke partijen, zoals Waarde uit je woning en Duurzaam Bouwloket, hebben veel kennis over verduurzamen en het geven van adviezen over energiebesparing. Daarnaast worden deze partijen in sommige gevallen aangetrokken om gezamenlijke inkoopacties van isolerende of energiebesparende producten te organiseren.
Energieloketten en lokale partijen
De energieloketten zijn in veel gevallen de informerende partij. Op hun websites is veel informatie te vinden over de acties binnen de gemeente, energiebesparing, tips, adviezen etc. Daarnaast organiseren sommige energieloketten winacties waarbij, na het toepassen van besparende maatregelen, duurzame producten zijn te winnen, zoals een energiezuinige koelkast of het waterzijdig inregelen van de cv-installatie. Gemeente betrekken lokale partijen voor het uitvoeren van energiescans en het geven van adviezen. Daarnaast zijn met lokale ondernemers, zoals doe-het-zelfwinkels en bouwmarkten afspraken gemaakt over het inleveren van de vouchers en de producten waarvoor deze gebruikt kunnen worden.
Samenwerken op grotere schaal
In een aantal gevallen wordt er ook op grotere schaal samengewerkt. Zo werken meerdere gemeenten samen, waardoor acties groter kunnen worden opgezet en proces- en uitvoeringskosten juist worden verminderd. In Drenthe werken alle 12 gemeenten samen, die de gemeente Hoogeveen mandaat hebben gegeven voor de uitvoering. Zij kunnen daardoor provinciebrede acties en initiatieven opzetten die een groter bereik hebben. Omdat de proceskosten eenmalig zijn, kan het beoogde bedrag voor energiebesparing verhoogd worden. De gezamenlijke acties in Drenthe zijn dat de bespaarbox, CV-check, opleiding energiecoaches, helpdesk en de algemene publiciteitscampagne. De maatregelen per gemeente zijn de collectieve inkoop, het energieadvies, de wijk- en huiskamerbijeenkomsten, de inzet van energiecoaches en speciale acties, zoals pop-upwinkels.
