Energie-infrastructuur

Werkvloer Energie-infrastructuur

Nieuwe Energie Overijssel zet zich in voor een betrouwbare energievoorziening waarbij nauwelijks nog CO2 vrijkomt. Aanbod, transport, opslag en omzetting van verschillende vormen van energie worden op elkaar afgestemd.

We werken aan een grote verbouwing van ons energiesysteem. We stappen in hoog tempo van aardgas, benzine en andere brandstoffen af en vervangen veel daarvan door elektriciteit. Ook aardwarmte, groen gas en andere duurzame energiebronnen worden ontwikkeld.

Steeds meer opwek van elektriciteit gebeurt – in plaats van centraal via kolen- en gascentrales – decentraal via windturbines en zonnepanelen. Op allerlei plekken in Nederland wordt lokaal elektriciteit geproduceerd zonder dat dit altijd goed te voorspellen is door de afhankelijkheid van het weer. Tegelijkertijd wordt veel meer afgenomen doordat verwarming, transport en productieprocessen worden geëlektrificeerd. Er ligt nu een veel grotere opgave om vraag en aanbod goed op elkaar af te stemmen.

Filevorming op het elektriciteitsnet is op dit moment een grote uitdaging. We zullen sneller moeten bouwen en het net beter moeten benutten. Ook is duidelijk dat niet alles kan. De komende jaren is schaarste op het net. Dat betekent ook dat we investeringen in infrastructuur moeten prioriteren. Naast de problemen van vandaag, moeten we goed nadenken hoe het energiesysteem van de toekomst eruit moet zien.

Snel meer infrastructuur

De verwachting is dat we in Overijssel een verdubbelen tot een verviervoudiging van de capaciteit op het net nodig hebben.

Op allerlei plekken in Overijssel wordt gewerkt aan versterking van het net. Een voorbeeld is de ‘Drents Overijsselse Netversterking’ (DON). TenneT versterkt, samen met de regionale netbeheerders Enexis Netbeheer en Rendo, het elektriciteitsnetwerk in Noordwest-Overijssel en Zuidwest-Drenthe. Voor Overijssel is dit een belangrijk project, o.a. met nieuw aan te leggen kabeltracés tussen Steenwijk,  Meppel en Zwolle. De provincie Overijssel is het bevoegd gezag voor de kabeltracés. Dat betekent dat wij de ruimtelijke besluiten nemen. Er komt veel kijken bij het bouwen van hoogspanningskabels. We richten een Overijssels procedureteam op om onze taken als bevoegd gezag snel en efficiënt uit te voeren en vergunningen sneller te verlenen.

Een nieuw systeem: prioriteren en structureren

De ontwikkeling van het nieuwe energiesysteem moeten we in goede banen leiden en vraagt om keuzes. Daarom werken we in 2024 aan een Energievisie en een provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK).

Het pMIEK regelt dat schaarste niet willekeurig wordt verdeeld, maar dat bij de verdeling het maatschappelijke belang wordt gewogen. Welke investering vraagt om voorrang, wat vinden we belangrijk? Het pMIEK spreekt zich uit over de periode tot 2035.

De Energievisie houdt zich bezig met hoe het systeem er in de toekomst uit gaan zien. Het geeft richting aan de grote verbouwing van ons energiesysteem. In de Energievisie worden vragen beantwoord als;

• Hoe gaat de vraag naar energie zich ontwikkelen, ook kijkend naar de transitieplannen van bijvoorbeeld grote industriële bedrijven en de ontwikkeling van woningbouw?
• Met welke energiemix (zon, wind, kernenergie) voorzien we in die vraag?
• In welke gebieden kunnen we slim omgaan met restwarmte, in combinatie met warmtenetten voor moeilijk te isoleren wijken of gebouwen? En welk positief effect heeft dat op investeringen in het elektriciteitsnet?
• Waar komt een aftakking van het landelijke waterstofnetwerk en waar kan industrie die daarvan afhankelijk is zich dus het beste vestigen? Zo weten bedrijven met een specifieke energievraag waar een goed vestigingsklimaat is.

Alles lezen over de Energievisie en het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat? Lees dan deze longread.

Netcongestie; de Energy Board als cockpit

In 2024 is de Energy Board in Overijssel gestart, min of meer als opvolgers van het programma Samen Naar Integraal Programmeren (SNIP). Als netbeheerders, provincie, gemeenten en het ministerie van EZK willen we er samen hard aan werken om oplossingen dichterbij te brengen.

Er zijn drie sporen waar wij ons op richten: sneller bouwen, beter benutten en programmeren & prioriteren.

• Sneller bouwen gaat bijvoorbeeld over het beter afstemmen van planvorming bij netbeheerders en het ruimtelijke proces bij overheden.
• Beter benutten gaat bijvoorbeeld over het vinden van flexibel vermogen, door afnemers te belonen om minder te verbruiken in de spits. Maar denk ook aan het vinden van de meest optimale plekken voor grootschalige batterij-opslag.
• Bij programmeren & prioriteren wordt nagedacht over de energievraag van de toekomst, welke infrastructuur daar bij past en welke investeringen prioriteit zouden moeten hebben gezien het maatschappelijke belang.

De Energy Board is geen besluitvormend orgaan, maar richt zich op coördinatie, afstemming en samenwerking. Het overleg in de Energy Board zorgt ervoor dat knelpunten eerder in beeld komen. In welke regio’s zit het net vol en komt de levering van elektriciteit in de knel? Mogelijke oplossingen komen ook beter in beeld. We kijken daarbij ook naar infrastructuur voor andere energiedragers zoals waterstof, groen gas, aardwarmte en opslag.

Als je nu tegen netcongestie aanloopt

Vanuit deze werkvloer is onze inspanning er op gericht het energiesysteem op een goede manier te ontwikkelen. Maar wat nu als je als bedrijf, bedrijventerrein, gemeente, of als sector, tegen netcongestie aanloopt? Dan gaan we de uitdaging aan om te kijken wat wél kan. Een overzicht van onze ondersteuning voor bedrijven vind je op deze pagina.

En hier geven we 7 aanknopingspunten.