Kennisartikelen

Op 8 december zijn we gaan lunchen met Arthur Vermeulen, directeur Windenergie bij Pure Energie. Hij nam ons mee in de reis, hoe Pure Energie van een technocratische aanpak bij ontwikkeling van windparken naar een inclusieve participatieve aanpak komt. Met een volle online-zaal met geïnteresseerden ontstond er een levendige sessie. Veel vragen en antwoorden passeerden de revue, waarmee zichtbaar werd dat Wind een actueel thema is.

Voor het succes van wind en zon op land projecten is de acceptatie door de omgeving van groot belang. Acceptatie betekent, volgens Pure Energie, dat een flink deel van de mensen die in de buurt wonen ermee kunnen leven dat dat project daar gebouwd wordt. Wellicht hadden ze het liever niet zien verschijnen maar ze begrijpen dat dit soort projecten belangrijk zijn en waarom voor die plek is gekozen. Daarvoor is participatie van groot belang.

Participatie

Participatie kan in twee op zichzelf staande onderdelen worden opgedeeld:

Procesparticipatie

Alle bewoners in een gebied moeten in de gelegenheid zijn hieraan deel te nemen. Voor het traject waarin wordt onderzocht welke gebieden worden aangewezen als plekken waar projecten ontwikkeld kunnen worden is het bevoegd gezag leidend in het voeren van zo’n proces. Voor het daaropvolgende traject waarbij een project wordt ingevuld op een aangewezen plek is de initiatiefnemer leidend. Doel in beide trajecten is begrip voor keuzes die worden gemaakt, sturing/invloed door deelnemers op die keuzes en het ontwikkelen van kennis over projecten en hun randvoorwaarden.

Participatie als mede-ondernemer

Pure Energie streeft naar een gelijkwaardige samenwerking in het ondernemen in projecten met energiecoöperaties waarbij het belang 50-50 wordt verdeeld. Alle lusten en lasten worden gedragen door een joint venture van een energiecoöperatie en Pure Energie. In de energiecoöperatie zijn bewoners uit het gebied verenigd die samen dit soort projecten, of alleen dat specifieke project, willen ontwikkelen en exploiteren. Knelpunt voor coöperaties is vaak de risicovolle ontwikkelfase die zij niet altijd kunnen dragen. Gelukkig zijn er steeds meer tools, zoals gezamenlijke ontwikkelfondsen, waar coöperaties middelen uit kunnen halen om hun ontwikkelfase te financieren. Coöperaties zijn bij uitstek de verzamelplaatsen van mensen uit de buurt die voor duurzame energieprojecten in de buurt zijn, en zich aan de hand van een concreet project zo ook actief mobiliseren.

Een andere belangrijke succesfactor in duurzame energieprojecten is bestuurlijke moed. Een bestuurder (wethouder, gedeputeerde, minister) die achter een initiatief gaat staan is erg belangrijk voor het slagen van zo’n initiatief. Dit werd door een aantal aanwezigen bevestigd.

Windladder

Om gemeenten te kunnen ondersteunen bij het maken van ruimtelijke afwegingen rondom wind heeft provincie Overijssel een handreiking wind en de windladder opgesteld. Deze opdracht komt voort uit een motie van provinciale staten. In november is de windladder beschikbaar gekomen die je hier kunt downloaden.