8 november 2020
Wat is de beste warmteoplossing voor een aardgasvrij Twekkelerveld?
In de wijk Twekkelerveld in Enschede zijn afgelopen jaren een aantal studies gedaan naar de mogelijkheden van verwarmen zonder aardgas. De werkgroep Twekkelerveld heeft gevraagd deze informatie te bundelen en een vergelijking te maken tussen drie technische concepten:
- warmtenet (hoge temperatuur)
- hybride luchtwarmtepomp (midden tot hoge temperatuur)
- volledig elektrische warmtepomp (lage temperatuur)
De werkgroep gebruikt de resultaten van de studie om aanbevelingen te doen aan de gemeente Enschede voor een toekomstplan voor de wijk Twekkelerveld.
- Rapport Twekkelerveld Aardgasvrij – Vergelijking van drie verwarmingsconcepten – DWA – voorjaar 2019
Wat zijn de kenmerken van de wijk Twekkelerveld?
- 2 buurten met verschillende karakteristieken.
- 606 woningen.
- Merendeels oude woningen: 1/3 deel vooroorlogse woningen en 1/3 deel van de woningen is tussen 1946-1964 gebouwd.
- Ook hoogbouw.
Onderzochte woningtypen
Voor deze studie zijn 2 representatieve woningtypen geselecteerd:
- laagbouw t/m 1945 (eengezinswoning)
- hoogbouw 1946-1964 (portiekwoning)
Samenvatting van de conclusies uit het rapport
- Financiële impact van warmteoplossing op woningniveau
De conclusies zijn voor beide woningtypen hetzelfde. Het aansluiten op het bestaande warmtenet is de goedkoopste optie in Twekkelerveld. Een hybride warmtepomp is ook een goede keuze, maar eigenaren moeten dan vóór 2050 nog aanvullende investeringen doen om over te gaan naar een volledig elektrische warmtepomp. Als dit meegenomen wordt, is de hybride warmtepomp een duurdere oplossing dan het warmtenet. Hoewel de volledig elektrische warmtepomp lagere energielasten heeft, zijn de initiële investeringslasten erg hoog. Hierdoor worden de totale jaarlasten veel hoger dan in het geval van een warmtenet.
- Financiële analyse op wijkniveau
Uit maatschappelijk oogpunt is in de wijk Twekkelerveld een warmtenet beter, omdat er in totaal minder kosten gemaakt worden. Echter, de bewoner merkt in eerste instantie geen groot verschil, omdat de exploitanten een businesscase rond moeten krijgen (“winst maken”) op basis van de tarieven. De energielasten voor een bewoner zijn hierdoor relatief hoog. Dit beeld is echter vertekend, omdat de maatschappelijke kosten van het in stand houden van het gasnet en de verzwaring van het elektriciteitsnet niet één-op-één doorberekend worden aan individuele bewoners. Als dit wel meegenomen wordt, zoals in de integrale kostenbenadering, is een warmtenet duidelijk de goedkoopste optie.
- Overgangsoplossing
Een hybride warmtepomp kan een overgangsoplossing zijn voor bewoners die naar een volledig elektrische warmtepomp willen overstappen. De jaarlasten zijn in eerste instantie niet zo hoog en er kan gekozen worden voor een natuurlijk moment voor de na-isolatie. Echter moet wel de gasinfrastructuur mogelijk vernieuwd worden voor een periode die korter is dan de levensduur. Dit zijn (grote) kosten die afgewend worden op de maatschappij, en is dus een onwenselijke situatie.
- Duurzame optie
Gekeken naar duurzaamheid overlappen alle opties elkaar in de mogelijke CO2-uitstoot. Los van welke optie gekozen wordt, moeten daarnaast andere zaken goed geregeld zijn om het een echte duurzame oplossing te maken. Het warmtenet is alleen duurzaam als duurzame biomassa gebruikt wordt; elektriciteit is alleen duurzaam als deze groen is. Beide bronnen zijn beperkt beschikbaar.
- Energiebesparing
Energiebesparing is altijd een no-regret maatregel, al heeft de woningvoorraad van deze leeftijd (financiële) beperkingen daarin. Men stelt dat duurzame energie via een warmtenet met voorrang aan oudere wijken toegeschreven moet worden, omdat deze anders niet goed zijn te verduurzamen.
- Grote investeringen bij woningeigenaren
De bulk van de investeringen ligt bij woningeigenaren. Dit is een knelpunt van de warmtetransitie waarvoor in de landelijke politiek oplossingen gezocht worden. Niet iedereen heeft dergelijke bedragen zomaar beschikbaar. Het is nog onduidelijk welke rol de rijksoverheid gaat spelen in het verzachten van deze kosten voor individuele woningeigenaren.
Inhoud onderzoek
In de bijlagen van het rapport staan diverse kengetallen en factsheets van de 3 onderzochte technische concepten.
Voor wie is dit onderzoek interessant?
Als je meer wilt weten over de doorrekening van genoemde opties voor oudere woningvoorraad en de duurzaamheid van de opties.
Zelf aan de slag en meer weten over de aanpak van de gemeente Enschede?
Contactpersoon: Gemeente Enschede, Timo Kemerink op Schiphorst, t.kemerink@enschede.nl
Contactpersoon bij Nieuwe Energie Overijssel
Voor informatie over Aardgasvrije Wijken kun je terecht bij het Expertiseteam Gebouwde Omgeving van Nieuwe Energie Overijssel.
