Home Kennisplein Wat is de aanpak van het aardgasvrij maken van 255 wijken in Overijssel?

9 januari 2019

Wat is de aanpak van het aardgasvrij maken van 255 wijken in Overijssel?

Alle 25 gemeenten, 255 wijken en 500.000 woningen in Overijssel moeten in 2050 van het aardgas af. Nu gebruikt 90% van de huishoudens nog aardgas om hun woning te verwarmen. Om er voor te zorgen dat heel Overijssel aardgasvrij is in 2050 zullen zij allemaal over gaan op duurzame warmte.

Warmtetransitie in beeld

De warmtetransitie is een complexe uitdaging waar vele partijen aan werken. Om alle facetten van de warmtetransitie in beeld te brengen, heeft Nieuwe Energie Overijssel een praatplaat ontwikkeld. Hierop is te zien wat er allemaal nodig is om de transitie naar een aardgasvrij Overijssel te maken. De plaat is onderverdeeld in drie delen; de oplossingen, de planvorming en de uitvoering.

Praatplaat Overijssel aardgasvrij in 2050

Alternatieve warmteoplossingen

Om de warmtetransitie te laten slagen is het belangrijk de warmtevraag eerst zo ver mogelijk te beperken, door bijvoorbeeld isolatie en de optimalisatie van industriële processen. Ook de inzet op innovatie is belangrijk voor nieuwe oplossingen. Om van het aardgas af te gaan, moet er gekeken worden naar alternatieve, duurzame bronnen voor warmte. Dit kunnen collectieve oplossingen zijn door bijvoorbeeld gebouwen aan te sluiten op een warmtenet of individuele oplossingen, zoals een warmtepomp. In Overijssel zijn al inspirerende voorbeelden van duurzame warmte te vinden op het gebied van o.a. geothermie, bio-energie of restwarmte .

Voor het maken van de plannen is het nodig om de beschikbare bronnen in kaart te brengen en per gebied een keuze te maken. Deze keuze wordt mede bepaald door de bronnenstrategie en het afwegingskader (wat zijn de voor- en nadelen van het inzetten van een bron in een bepaald gebied?). De transitie naar duurzame warmte krijgt snelheid wanneer we gebruik maken van de kracht van ons netwerk. Hierdoor komen de koppelkansen in beeld; bijvoorbeeld het aansluiten op bestaande plannen, werkzaamheden en veranderingen die (vaak los van de energietransitie) al plaatsvinden in een gebied.

De planvorming naar aardgasvrij

In het voorstel voor hoofdlijnen van het Klimaatakkoord wordt gesproken over drie planvormen die (onder meer) over warmte gaan:

  • De regionale energie strategie (RES) geeft inzicht in de warmtevraag, de aanwezige bronnen en de regionale energie-infrastructuur. De RES bevat een aanbod voor de realisatie van energieproductiecapaciteit.
  • In de warmtetransitievisie (WTV) geeft de gemeente aan wanneer welke wijk van het aardgas af gaat en wat mogelijke oplossingen zijn. De warmtetransitievisies moeten in 2021 klaar zijn. Vanuit het programma Nieuwe Energie Overijssel hebben we gemeenten ondersteund bij het maken van de warmtetransitievisies. In bijna alle Overijsselse gemeenten zijn zogenaamde sprintsessies georganiseerd, waarin twee dagen een concept warmtetransitievisie is gerealiseerd.
  • Het wijkuitvoeringsplan (WUP) beschrijft voor een wijk of buurt wat de alternatieve warmteoplossing(en) wordt of worden en hoe de wijk of buurt aangepakt wordt. In 2021 moet het wijkuitvoeringsplan klaar zijn voor de wijken die voor 2030 op de planning staan om aardgasloos te worden. Het programma Nieuwe Energie Overijssel ondersteunt gemeenten om deze transitie in gang te zetten. Gemeenten kunnen subsidie ontvangen voor het ontwikkelen van een wijkuitvoeringsplan.

Samenwerking met partners

Om de plannen te maken, is op elk niveau een alliantie van stakeholders en input (data en informatie) nodig. De plannen hebben raakvlakken met elkaar en zullen dan ook goed op elkaar afgestemd moeten worden. Stel dat alle gemeenten bepalen dat hun wijken in 2038 van het aardgas afgaan. Je kunt je voorstellen dat dit problemen oplevert bij de uitvoering. Netbeheerders en installateurs komen handen tekort. Of dat een aantal gemeenten besluit om gebruik te maken van dezelfde bron. De bron kan echter niet al deze wijken van warmte voorzien. Vanuit Nieuwe Energie Overijssel werken we aan een kloppend totaal door samen te werken met vele (maatschappelijke) partners.

Wijkgerichte uitvoering

De uitdaging om alle wijken in Overijssel van het aardgas af te krijgen, pakken we in Overijssel wijkgericht aan. De ambitie is om in 2019 met 25 wijken aan de slag te gaan en daarna de uitvoering te versnellen. Bij het uitvoeren van de wijktransities moeten verschillende stappen genomen worden op zowel woning-, straat- als wijkniveau. Bovendien is er een landelijke uitdaging om voldoende gekwalificeerd personeel te hebben om de werkzaamheden op tijd uit te voeren.

Kennis, communicatie en participatie

Doorlopend werken we aan kennis ontwikkelen en delen, de communicatie en participatie. Door het netwerk van Nieuwe Energie Overijssel in te zetten in alle fases van de warmtetransitie willen we de ervaringen die in een gebied zijn opgedaan inzetten om te leren voor een volgend gebied. Om zo op een efficiënte manier het einddoel te behalen: in 2050 heel Overijssel aardgasvrij!

Ontdek meer over deze uitdaging in de video:

Source: https://www.youtube.com/watch?v=LpviHOg5ARk

Meer weten over aardgasvrije wijken

Vanwege de vele vraag naar de praatplaat warmtetransitie, ook buiten Overijssel, hebben we een gebiedsneutrale versie laten ontwikkelen.

 

Ook interessant?

Meer berichten over het aardgasvrij maken van wijken

Meer