8 december 2020
Hoe organiseert de gemeente Zwolle de duurzame warmteketen?
Warmtenetten hebben binnen de gemeente Zwolle veel potentie om woningen en bedrijfspanden over te laten schakelen van aardgas naar duurzame warmte. De gemeente staat voor de vraag hoe zij de (duurzame) warmteketen wil organiseren. Een belangrijke vraag is welke rol de gemeente en de ketenpartners moeten nemen met het oog op een betaalbare, betrouwbare en toekomstbestendige inrichting van de warmteketen. Dit is onderzocht aan de hand van vier modellen. Het onderzoek biedt een verkenning van voor- en nadelen van verschillende organisatiemodellen om de potentie voor warmtenetten te ontsluiten.
Uitgangspunten voor onderzoek naar 4 modellen
Voor de organisatie van de warmteketen zijn 4 modellen voorgesteld en beoordeeld aan de hand van uitgangspunten die de gemeente heeft vastgesteld. Deze uitgangspunten zijn:
- betaalbaarheid
- sturingsmogelijkheden
- toegankelijkheid
- de regie op de ondergrond.
De onderzochte organisatiemodellen
- Geïntegreerde warmteketen – privaat
Volledige warmteketen in handen van één private partij. Onder ‘private partij’ wordt hier verstaan; een marktpartij waarvan de zeggenschap niet in handen is van overheden.
- Geïntegreerde warmteketen – publiek
Volledige warmteketen in handen van één publieke partij. Onder ‘publieke partij’ wordt hier verstaan; een bedrijf waarvan de meerderheid van de aandelen in handen zijn van overheden.
- Gesplitste warmteketen – publiek transport
Warmteketen gesplitst in een commercieel en een niet-commercieel deel. Het transport wordt door een publieke partij verzorgd, voor distributie- en levering worden concessies uitgegeven aan andere partijen.
- Gesplitste warmteketen – publiek transport en distributie
Warmteketen gesplitst in een commercieel en een niet-commercieel deel, maar het volledige netbeheer in handen van onafhankelijke publieke partij(en). Voor levering wordt een concessie uitgegeven.
Samenvatting van het resultaat van het onderzoek
De voor- en nadelen van de 4 modellen
Gezien de onzekerheden over hoe het warmtenet in Zwolle en de bredere regio zich gaat ontwikkelen, is het aan te bevelen om een relatief groot gewicht toe te kennen aan het criterium ‘sturingsmogelijkheden gemeente (duurzaamheid en toekomstbestendigheid)’. Dat betekent dat in ieder geval de transportinfrastructuur in handen is van een publieke partij (model 2,3 of 4).
Model 1 waarbij een geïntegreerd net in handen is van marktpartijen, kan passend zijn voor een warmtenet waarvan al vastligt hoe die zich in de toekomst gaat ontwikkelen (wat in Zwolle niet het geval is).
In model 2 (geïntegreerd publiek warmtebedrijf) zijn de risico’s voor de gemeente groter dan in model 3 (publiek transportbedrijf) en 4 (publiek distributie en transportbedrijf). Daar staat tegenover dat de gemeente in model 2 niet afhankelijk is van een andere partij en daardoor meer sturingsmogelijkheden heeft.
Voor elk van de modellen zijn er argumenten waarom het model kan resulteren in zowel hogere kosten als in lagere kosten. Om die reden kan op basis van de te verwachten kosten niet goed onderscheid worden gemaakt tussen de modellen.
In elk van de modellen kan productie zowel door een marktpartij als een publieke partij verzorgd worden. De voor- en nadelen van publiek eigendom van de bron zijn afhankelijk van het type bron. Bij geothermie ligt publiek eigendom bijvoorbeeld meer voor de hand dan bij het gebruik van industriële restwarmte.
Inhoud onderzoek
Het onderzoek verkent enkele verschillende organisatiemodellen om de potentie voor warmtenetten te ontsluiten.
Voor wie is dit onderzoek interessant?
- Als je meer wilt weten over de rol die een gemeente en de ketenpartners moeten innemen in de warmteketen.
- Als je meer wilt weten over verschillende mogelijkheden voor het organiseren van de warmteketen en relevante afwegingen daarin.
Zelf aan de slag en meer weten over dit onderzoek?
Contactpersoon: Gemeente Zwolle: Jan Kuik, j.kuik@zwolle.nl
Voor wie is dit project interessant?
Het onderzoek verkent enkele verschillende organisatiemodellen om de potentie voor warmtenetten te ontsluiten.
Contactpersoon bij Nieuwe Energie Overijssel
Voor informatie over Aardgasvrije Wijken kun je terecht bij het Expertiseteam Gebouwde Omgeving van Nieuwe Energie Overijssel.
